Entelektüel Karacasu ilçesinde 27 yıldır demircilik yapan Ali Duran, son yıllarda vatandaşların eserlerini tamir ettirmeye yöneldiğini belirtti. Duran, “Bazı durumlarda yenisi pahalı olunca vatandaş tamir etme eğiliminde oluyor. Maliyetler artınca insanlar biraz daha tamir etme eğiliminde oluyor. Özellikle son 2 yılda tamir etme fikri arttı.” -3 yıl. O zamanlar bizden almışlar. Yenisi pahalı olunca tamir ettiğimiz için yeni gibi oluyor.” “Vatandaş yarı yarıya maliyetten kurtuluyor” dedi.
Aydın’ın Karacasu ilçesinde 27 yıldır demircilik yapan Ali Duran, son yıllarda vatandaşların ürünlerini tamir ettirmeye yöneldiğini belirtti. Karacasu’nun sembol mesleklerinden biri olan demircilikte birçok alanda kullanılabilecek eserler yaparak geçimini sağlayan ustalardan Duran, şunları söyledi:
“HER TÜRLÜ ÜRÜNÜ ÜRETİYORUZ”
“İsterlerse toptan, sipariş üzerine yapıyoruz. Ben de köylere kendim gidiyorum. Az çok çeşitli hırdavatımız var. Tamir etmek isteyenlerin işlerini de alıyoruz. Hem yeni işler yapıyoruz, hem de Vatandaşın kullandığı işleri tamir ederek işini yapıyoruz. Tahra, balta, çapa gibi işleri tamir ediyoruz.” “Şekillendirmeye ihtiyaç var, biz yapıyoruz bu işleri. Bazen müşteri yenisini tercih ediyor, o siparişi alıyoruz. Keskin aletler kendi üretimim. Saban demiri, tarım aleti gibi şeyler de yapıyoruz. Kültür, demir gibi şeyler yapıyoruz. Özel talepler varsa vatandaşların taleplerini karşılamak için elimizden geleni yapıyoruz, “Ona göre yapıyoruz.”
“İNSANLARI MUTLU ETMEYE ÇALIŞIYORUZ, 30-40 TÜR İŞ ÜRETİYORUZ”
Son yıllarda tamire ilginin arttığını belirten Duran, “Bazı durumlarda yenisi değerlenince vatandaş tamire yöneliyor. Maliyetler artınca insanlar biraz daha tamire yöneliyor. Tamir etme niyeti arttı.” özellikle son 2-3 yıldır bizden alıyorlardı, kullandıkça yüzü yıpranıyor ama yenisi değerlendikçe.” Hatta tamir ettiğimiz için yeni gibi oluyor. Vatandaşlar yarı yarıya maliyetten kurtuluyor. İnsanlar onarımlardan da memnun. Yeni bir çapanın fiyatı örneğin 450-500 lira. Eski işi 200 liraya çelikliyoruz. Yeni kadar iyidir. Ekonomiden dolayı tamiratlara olan eğilim biraz daha arttı. “Önemli olan vatandaşın tamirden memnun kalması. Memnun olmazsa tekrar yenisini alıyor. Ama ürün kaliteli olunca sıkıntı olmuyor. Biz kaliteli yapmaya çalışıyoruz. elimizden geldiğince. İnsanlar da mutlu” dedi.
Yaptığı ürünlerin çeşitleri hakkında bilgi veren Duran, “Soyma baltası, ağaç baltası, bölgeye göre değişen balta çeşitleri, tahra, tırpan, orak, saman orağı, el keskisi, çapa çeşitleri gibi pek çok çeşidi bulunmaktadır. Çatallı çapa. Talebe göre 30-40 çeşit ürün üretiyoruz. “Elbette bu işin bir sınırı yok. Vatandaş bize örnek gösterdikten sonra her türlü eseri üretebiliriz” dedi.
“VATANDAŞ ARTIK DÜŞÜNEREK ALIYOR”
Duran’ın açıklaması şöyle:
“18 köye gidiyorum. İşçiliğimizi beğeniyorlar. Ali yapsa sorun olmaz diyorlar. Bize körü körüne malını veriyor. Her köyden bir iki tamir aldıktan sonra masraflarımızı ödüyoruz. Ancak Artık akaryakıt çok değerli. Köylere gidemeyecek noktaya geliyoruz. Vatandaşa baktığımızda geçmişe göre bir şey çok fazla.” Eğer aşırı bir ihtiyaçsa bir şeyler satın alır. Eskiden evimde şunu veya bunu bulmak için alırdı. Çok büyük bir ihtiyaç olmadıkça adam satın almaz. Artık elindeki çapayı sonuna kadar kullanıyor. Başka bir tane bulmak için onu satın alırdı. Şimdi eskisini vereyim, cebimde 50-100 lira kalacak. Eşim olsun diyor.
“ARTIK TOPTAN SATIŞ NAKİT PARA İLE ÇALIŞIYOR”
Kendimize bir örnek verelim. Daha önce 3 bin liralık eserler alıyorduk. Artık 3 bin lira 30 bin lira oldu. Alırken de satarken de acı çekiyoruz. Eskiden krediyle veriyorduk. Aslında çok küçük bir kar karşılığında satıyorsunuz. Artış geliyor ve kârımızı elimizden alıyor. Örnek veriyorum; 15 lira karla satıyorsun. Bir anda 29 liralık zam geliyor. Kar kalmadı. Yani bu tür zorluklar var. Kredi ödemeyeceğim deseniz bile olmuyor. Eskiden toptancılar bile “al şu ürünü, sat, sonra öde” diyordu. Bundan sonra ya çek olacak, senet ya da nakit olacak kardeşim. Artık senet bile kabul etmiyorlar. Böylece bu duruma gelindi. Yaptığınız iş para kazandırmıyor, örneğin farklı işler yapmaya devam ediyorsunuz. Bu sefer boşuna çalışacaksın. Herhangi bir masraf ödemezsiniz. Üç çocuğu var, hepsi okuyor. Masrafı karşılayamıyorsunuz. Bu sefer farklı çalışmalara yöneliyorsunuz.
“HEM KÖMÜR HEM DEMİR ÇOK FİYATLANDI”
Ham puan almak da zordur. Ham element de çok değerlidir. Kömürümüz olsun, demirimiz olsun hepsi çok değerli. Son 3 yılda her şey 6-7 kat arttı. Eskiden 15 liraya araba alınabiliyordu. Şimdi 300 bin lira. Uygun şekilde kömür alırdık. 1-2 liraya alırdık. Şimdi kömür 10 lira. Daha önce tonlarca indiriyorduk. Kamyonu paylaşıyorduk. Artık sadece 500 kilo, 1 ton alabiliyoruz. Artık çok zorlanıyoruz. Tek başına kömürün maliyeti 10 bin lira. Demiri yakında bulabiliriz. Kömür Zonguldak’tan geliyor. Az miktarda kömür karşılığında kimse buraya kömür getirmez. Allah’a şükür bazı esnaf ortaklarını işe alıyoruz. Kömür böyle geliyor. Demirde de yüzde 50-60 oranında artış var. Çok fazla demir hurdaya çıkarırdı. Uygun fiyata alıp kullanırdık. Artık teknoloji gelişti. Lazer hurdadan aldığımız malzemeyi kestiği için bize maliyet de getiriyor. Bizden 30-35 lira ücret alıyorlar. Eskiden konumuna göre 5-6 liraya çapa alıyorduk. Daha önce hurdaya çıkarılmıştı. Artık lazer kesiyor. Hurda bile ihtiyaca göre kesiliyor. Bu, hurda atık çalışması kavramını ortadan kaldırır. Hurda da pahalı hale geliyor. Hurda bedelini ödemek istemiyor çünkü istediği gibi kesebiliyor.”
